Festiwal Światła 2024 za nami [Podsumowanie]

Elektryzujące mappingi, magiczne koncerty i inne olśniewające atrakcje – łącznie aż 50 wystaw, pokazów i warsztatów ze światłem w roli głównej. Ponad 3000 mieszkańców Trójmiasta i gości uczestniczyło w trzeciej edycji Festiwalu Światła w Hevelianum. Mamy dla was podumowanie Festiwalu Światła 2024.

Światło w naszym życiu to hasło, które przyświecało tegorocznej edycji festiwalu, który 10 i 11 maja rozświetlił Górę Gradową licznymi wystawami, pokazami i atrakcjami z pogranicza sztuki, nauki i technologii. Nawiązując do tematu przewodniego Międzynarodowego Dnia Światła UNESCO, organizatorzy chcieli pokazać, jak wielka jest rola światła w niemal każdej dziedzinie życia. Budynki i przestrzenie Hevelianum, stanowiły idealne tło festiwalowych wystaw i pokazów, gdzie widzowie mogli zobaczyć bardzo różnorodne oblicza światła, przenikające wszystkie sfery życia człowieka – od malarstwa po fizykę kwantową.

-  W odróżnieniu od innych imprez tego typu nasz trójmiejski Festiwal Światła to wydarzenie multidyscyplinarne. To nie tylko sztuka, ale także technologia, nauka i wszystkie sfery życia, w których te dziedziny się zazębiają. Właśnie te połączenia są dla nas najważniejsze. Chcemy pokazać, jak wspaniałe efekty może przynieść kooperacja między przedstawicielami różnych dziedzin, czego przykładem jest sam festiwal, który narodził się dzięki współpracy artystów, naukowców i inżynierów. Festiwal Światła to dowód na to, jak wiele można zdziałać łącząc siły, inspirując się wzajemnie i wspierając - mówi Magda Maszewska, jedna z pomysłodawczyń projektu.

W festiwalowy weekend odwiedzający Górę Gradową mogli zobaczyć wiele eksperymentów artystycznych wykorzystujących technologie oparte na świetle, takich jak interaktywne obrazy włoskiego kolektywu NucleoX, w których klasyczne malarstwo ożywa dzięki wykorzystaniu animacji komputerowej. Doskonałym przykładem interdyscyplinarnej współpracy była instalacja Siphonophora, przygotowana przez studentów Pracowni Podstaw Projektowania Plastycznego Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP i zrealizowana dzięki wsparciu Hackerspace Trójmiasto. Na festiwalu pojawiły się także projekty technologiczne inspirowane sztuką, takie jak clue. Jakuba Kirklewskiego, czyli seria lamp napędzanych algorytmem opartym na płynnej losowości, która nawiązuje do unikalnego stylu malarskiego Wojciecha Fangora. Ciekawym przykładem wykorzystania technologii w służbie sztuce była także wystawa poświęcona twórczości znanego polskiego muralisty, Roberta Procha, której towarzyszyła animacja prac artysty stworzona przy pomocy sztucznej inteligencji. Animacja ożywiała postaci i elementy uwiecznione na muralach i obrazach, podkreślając ich dynamizm, a interaktywna sufitowa instalacja świetlna reagująca na ruch i kolor animacji, przenosiła ich energię i barwy poza ekran, wprawiając w pulsowanie całą salę i dodatkowo intensyfikując wrażenia.

Jak co roku nad oprawą artystyczną wydarzenia czuwała agencja artystów L’arT. - Festiwal Światła prężnie się rozwija. Podczas tegorocznej edycji mieliśmy okazję współpracować z gronem naprawdę wspaniałych artystów. Niezmiernie się cieszę, że nasze skromne wydarzenie przyciąga talenty z całego świata. Możliwość zaprezentowania trójmiejskiej publiczności prac twórców z Japonii, Włoch, Czech czy Hiszpanii daje mi ogromną radość – mówi Aleksandra Goździelewska z L’arT. – Najpiękniejsze jednak było to, że festiwal stworzył okazję do współpracy między artystami, często bardzo spontanicznej, która w innych warunkach nie mogłaby zaistnieć. Na przykład kiedy Esther Kasenda zatańczyła do muzyki Miss God, a Duet Luna rozświetlił set DJ-ski Nicola Pavone, albo kiedy Julie Tampierová z kolektywu Metanoia zainspirowana muzyką Navigatora stworzyła mapping do jego koncertu, dosłownie pół godziny przed wydarzeniem.

W tym roku po raz pierwszy Festiwal Światła wyszedł poza teren Góry Gradowej. Dzięki współpracy z Food Hall Montownia odbyły się wydarzenia towarzyszące – wernisaż i koncert połączony z pokazem tanecznym oraz warsztaty artystyczne na terenie gdańskiej stoczni.

Warsztaty, wykłady i interaktywne wystawy to kolejny element programu, bez którego Festiwal Światła nie mógłby się odbyć. Możliwości aktywnego spędzenia czasu było bardzo wiele. Począwszy od gry terenowej i escape roomu poprzez interaktywne zabawy ze światłem w strefie Hackerspace Trójmiasto: Gościnność, po naukowe eksperymenty przygotowane przez Hevelianum.

– Hevelianum zadbało o wymiar naukowy festiwalu. Odzew był bardzo pozytywny, świetnie bawiły się zarówno dzieci, jak i dorośli – mówi dr Simeonika Rangełowa-Jankowska z Hevelianum. – W naszej strefie edukacyjnej też się świeciło i błyszczało, ale wszystko miało naukowe uzasadnienie. Gości zaprosiliśmy do Laboratorium Ruchu na wystawę interaktywną, która na co dzień nie jest dostępna dla indywidualnych zwiedzających. W tej historycznej przestrzeni, efektownej oświetlonej Galerii Strzeleckiej, specjalnie przygotowaliśmy strefę warsztatową. Mieszaliśmy kolory, łączyliśmy dźwięk ze światłem i testowaliśmy panele słoneczne. Było też sporo o świetle, którego nie widać, ale działa i pozwala nam na przykład komunikować się z robotami czy przemieszczać autonomicznymi samochodami.

Można było również sprawdzić, jak widzą pszczoły i czy ulubiony napój świeci. Fani łamigłówek i poszukiwań mogli uczestniczyć w grze terenowej, oczywiście związanej z tematem światła i różnymi festiwalowymi atrakcjami, a także rozwiązać zagadki w escape roomie, ukryte w warsztacie genialnego astronoma Jana Heweliusza. Astronomiczne obserwacje przyciągnęły tłumy chętnych do podglądania nocnego nieba. Uczestnicy mogli się cieszyć niezwykłym widokiem Księżyca, będącego trzy dni po nowiu. W tej fazie, długie cienie widoczne w jego kraterach powodowały, że obraz charakteryzował się niezwykłą głębią.

Podczas festiwalu nie zabrakło także wykładów naukowych i kreatywnych warsztatów. Można było spróbować swoich sił, m.in. w cyjanotypii, tańcu intuicyjnym, makramie
i malarstwie. Festiwalowe atrakcje rozpoczęły się już w tygodniach poprzedzających wydarzenie. W Hackerspace Trójmiasto odbyła się seria warsztatów z budowania świecących parasolek, które wspólnie stworzyły jedną z najciekawszych instalacji tegorocznego festiwalu.

-  Sednem naszego festiwalu jest wspólne działanie i zacieranie granicy między artystą a odbiorcą, dlatego co roku przed festiwalem organizujemy warsztaty, podczas których każdy może stworzyć coś, co później zaprezentujemy szerokiej publiczności. W ubiegłym roku były to ledony, w tym roku świecące parasolki. Wnioskując po reakcjach uczestników festiwalu, nasza wspólna instalacja zbudowana ze zsynchronizowanych parasolek świecących w rytmie muzyki, okazała się wielkim sukcesem – mówi Leszek Miotk z Hackerspace Trójmiasto. – Za tym sukcesem stoi tak wiele osób, że nie sposób ich wszystkich wymienić. W samą organizację warsztatów zaangażowało się kilkanaście osób. Każda z parasolek miała 1–2 twórców, z których najmłodszy miał 7, a najstarszy 70 lat. Do tego dochodzą wszystkie osoby zaangażowane w przygotowanie animacji i samej wystawy. To był bardzo pracochłonny projekt, ale także bardzo satysfakcjonujący. Największą nagrodą było dla mnie obserwowanie, jak uczestnicy warsztatów przychodzą na festiwal z rodzinami i znajomymi, żeby zobaczyć efekt swojej pracy, pokazać palcem swoją parasolkę i poczuć się twórcą czegoś, co wzbudza tak wiele pozytywnych emocji.

Nie zawiodły także wieczorne atrakcje Festiwalu Światła. Mimo niezbyt sprzyjającej pogody wieczorne mappingi, koncerty i pokazy rozgrzały widownię. Po zachodzie słońca Hevelianum opanowały niepowtarzalne wizualizacje stworzone specjalnie na tę okazję przez artystów z Niemiec, Czech, Hiszpanii i Włoch oraz niezapomniane koncerty w różny sposób nawiązujące do światła. Miss God zagrała hipnotyzujący, pełen mistycznych brzmień wschodu, koncert na harfie laserowej, duet BLKDOT/Klimat zaprezentował muzykę tworzoną na syntezatorach modularnych, natomiast grupa Voices of the Cosmos wykonała swoje elektroakustyczne utwory, wykorzystujące przetworzone rytmy i tony „dźwięków kosmicznych”. Jedną z głównych atrakcji wieczoru był live performance włoskiego artysty i VJ-a, Nicola Pavone, który zagrał set DJ-ski z mappingiem tworzonym na żywo. Dodatkowe wrażenia wizualne zapewniły występy taneczne portugalskiej performerki Esther Kasendy oraz Duetu Luna, który tańczył ze świecącymi skrzydłami.

Festiwal Światła jest oddolną inicjatywą niezależnej grupy animatorów kultury, zgromadzonych wokół trzech organizacji: Hackerspace Trójmiasto, Hevelianum i agencji artystów L’arT, którzy połączyli siły, aby zrealizować projekt łączący sztukę, naukę i technologię. Kierując się hasłem: Łączymy ludzi przez światło stworzyli wydarzenie łączące naukę, sztukę i technologię oraz integrujące lokalną społeczność. W organizację trzeciej edycji Festiwalu Światła zaangażowało się wiele osób prywatnych, wolontariuszy i instytucji, którym organizatorzy chcieliby serdecznie podziękować. Wśród nich są: Miasto Gdańsk, Instytut Kultury Miejskiej, Fundacja im. Roberta Procha, Icetek, Fundacja Code Me, Akademia Trzeciego Wieku Politechniki Gdańskiej, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Fundacja Aleksandra Jabłońskiego, Astronarium, Food Hall Montownia, stowarzyszenie robotyków SKALP, czasopismo astronomiczne Urania PA oraz Instytut Łukasiewicza.

ip

fot. Dominik Kulaszewicz