Paleta w akwarium, czyli nowe dzieło sztuki o nazwie "Martwa Natura"

Na placu Szczepańskim w Krakowie nastąpiło otwarcie nowej instalacji autorstwa Karoliny Grzywnowicz, artystki która w swoich pracach zajmuje się m.in. roślinami w kontekście politycznej i społecznej działalności człowieka, często o przemocowym charakterze. Jej "Martwa Natura" to reakcja na obecną sytuację w Puszczy Białowieskiej i konflikt interesów, jaki zachodzi między dwoma grupami - obrońcami wspólnego dobra i naturalnego dziedzictwa oraz osób poszukujących zysku.

Puszcza Białowieska stanowi ostatni fragment lasu pierwotnego w Europie. Znaczący jej obszar to las naturalny - a zatem taki, który powstał i rozwijał się bez ingerencji człowieka. Jest to jedyny w Polsce obiekt przyrodniczy, który wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Formalnie, około jedna szósta znajdującego się w Polsce obszaru Puszczy Białowieskiej stanowi park narodowy, zaś pozostała część podlega zasadom gospodarki leśnej. Odmienne wizje dotyczące możliwych sposobów zarządzania tym obszarem sprawiły, że aktualnie Puszcza Białowieska jest także terenem konfliktu. Na tym polu walki ścierają się odmienne światopoglądy i postawy wobec tego, co dla jednych jest dziedzictwem, które wymaga zachowania ze względu na swoje walory ekologiczne i biologiczne, dla innych - źródłem surowca, który może zostać wystawiony na sprzedaż.

Martwa natura zderza ze sobą dane na temat aukcji prowadzonych przez Lasy Państwowe i cen pochodzącego z puszczy drewna, z danymi dokumentującymi skalę prowadzonej na jej terenie wycinki. Kontrast pomiędzy wartością rynkową pozyskiwanego z puszczy surowca i wykonywanych z niego niskich rangą produktów a wartością naturalnego lasu, reprezentuje paleta wykonana z czarnego dębu. Zwany polskim hebanem, czarny dąb, jest niezwykle rzadkim i kosztownym surowcem. Osiąga ciemną barwę za sprawą kilkusetletniego zalegania w wodzie. W Martwej naturze wykorzystane zostało drewno pochodzące z dębu, który rósł pomiędzy 560 a 650 r. n. e. Pień znajdował się pod wodą ponad 1350 lat.

W szerszym kontekście, Martwa natura jest wypowiedzią na temat władzy i zależnych od niej sposobów konstruowania dziedzictwa - kulturowego i przyrodniczego - oraz sposobów zarządzania nim, które kształtowane są przez bieżące potrzeby oraz sieci relacji i wpływów.

Na ekranach LED pojawiają się następujące informacje:

ekran 1 produkty z drewna pochodzącego z Puszczy Białowieskiej wraz z aktualnymi cenami

ekran 2 oficjalne aukcje Lasów Państwowych dotyczące drewna z Puszczy Białowieskiej pochodzące z trzech nadleśnictw: Białowieża, Borowsk i Hajnówka
wyjaśnienie skrótów:

S_S2A SW – świerk, średniowymiarowy, w wałkach o metrowej długości klasy S2A Drewno stosowe przemysłowe

S_S2A_OPAL SW – świerk, średniowymiarowy, w wałkach o metrowej długości klasy S2A, opałowy Drewno stosowe ogólnego przeznaczenia

ekran 3 ilość drzew ściętych w 2017 roku (dane do lipca b.r.)
 
Karolina Grzywnowicz jest artystką, która w swoich pracach zajmuje się m.in. roślinami w kontekście politycznej i społecznej działaności człowieka, często o przemocowym charakterze. Jej działania opierają się na pogłębionym researchu, instalacje audio często bazują na zbieranych opowieściach i materiałach archiwalnych. Jej prace były prezentowane m.in. w Zachęcie, BWA w Katowicach, Centrum Sztuki WRO i w galeriach w Lipsku i Berlinie.
 
ip

fot. Michal Ramus