Zawsze przyjaźń, czyli Rok Kultury Węgierskiej w Polsce

Oscar dla „Syna Szawła” czy nagroda Un Certain Regard przyznana filmowi „Biały Bóg” podczas 67. Festiwalu w Cannes to tylko nieliczne z ostatnich sukcesów, które zwiększyły zainteresowania kulturą węgierską na świecie. Nadal jednak, jest ona bardziej kojarzona z wyjątkowo smaczną i aromatyczną kuchnią, aniżeli z konkretnymi reżyserami czy pisarzami.

Dlatego w trakcie trwającego od maja 2016 r. do końca 2017 r. Roku Kultury Węgierskiej w Polsce będzie miało wiele różnorodnych wydarzeń, które pozwolą Polakom na nowo odkryć lub poznać to, co najpiękniejsze, najprzyjemniejsze i najbardziej interesujące w węgierskiej kulturze.

Powrót do tradycji

Różnorodność zaplanowanych wydarzeń może na samym początku nieco onieśmielać, dlatego zostały one podzielone aż na sześć różnych grup tematycznych, które obejmują: film, literaturę, teatr, architekturę lub design, muzykę oraz sport. Zaplanowane cykle obfitują w atrakcje, które mają za zadanie przybliżyć bogatą kulturę węgierską niezależnie od wieku, płci czy zainteresowań, nie tylko mieszkańcom największych polskich miast.

Już w lipcu w krakowskim Klasztorze Franciszkanów nastąpi uroczyste otwarcie wystawy przedstawiającej wspólną historię węgiersko-polską w wiekach średnich. Ekspozycja pt. „Bogactwo ubóstwa. Święte kobiety Polski i Węgier w średniowieczu” przybliży wyjątkowe życiorysy bohaterek. Wielbicieli klasycznego malarstwa zainteresuje pierwsza tak duża w historii wystawa pt. „Złoty wiek malarstwa węgierskiego” przedstawiająca obrazy powstałe między 1836 a 1936 rokiem.

Od października w krakowskim Muzeum Narodowym będzie można podziwiać około 90 dzieł m.in. „Promenadę I” Jánosa Vaszary oraz „Autoportret” Jenõ Medveczkyego, które doskonale pokazują, jak lokalne motywy mieszały się z europejskimi wpływami, by zaowocować oryginalnymi i wyjątkowymi stylami. Węgry, podobnie jak i Polska, były barwnym tyglem, w którym przenikały się artystyczne tradycje różnych kultur. Do dziedzictwa muzyki żydowskiej nawiązują w swoich utworach członkowie grupy Glass House Orchestra, którzy w czerwcu koncertowali w Polsce.

Klimat ich utworów przynosi na myśl przedwojenny Budapeszt, a artyści umiejętnie łączą tradycję z nowoczesnością. W maju na Warszawskich Targach Książki można było posłuchać interpretacji Hungarian FolkEmbassy, a wiosną 2017 roku na żywo usłyszymy Węgierski Państwowy Zespół Ludowy, który w swojej twórczości odwołuje się do tradycyjnych tańców węgierskich.W październiku i listopadzie w kilku polskich miastach odbędą się koncerty uznanych węgierskich wykonawców muzyki klasycznej. W trasę po Polsce wyruszy Wielka Orkiestra Filharmonii Narodowej, a w Krakowie i okolicach usłyszymy światowej sławy flecistę Jánosa Bálinta.

Wspólne doświadczenia

Rok Kultury Węgierskiej zbiega się w czasie z 60. rocznicą wydarzeń, które miały znaczący wpływ na oba narody. Poznański Czerwiec oraz Rewolucja Węgierska były pierwszymi tak silnymi i spontanicznymi protestami w całym obozie komunistycznym, które w dużym stopniu przyspieszyły zmiany polityczno-gospodarcze. W związku z tym odbędzie się szereg wydarzeń, również artystycznych, upamiętniających te ważne dla naszych narodów daty.

Jednym z nich jest niedawno otworzona wystawa pt. „1956 Polska – Węgry. Historia i pamięć”, którą można zobaczyć w Poznaniu, Warszawie, Lublinie oraz Budapeszcie. Ekspozycja przybliża wydarzenia z 1956 roku w Polsce i na Węgrzech. Jest to również okazja do pokazania losów dwóch narodów, które mimo różnej historii w czasie II wojny światowej, znalazły się po tej samej stronie Żelaznej Kurtyny oraz losów ludzi, którzy mimo trudnej sytuacji nieśli sobie nawzajem pomoc.

Rok Kultury Węgierskiej pozwoli także na przypomnienie wspólnych sportowych emocji, a historia polsko-węgierskiej rywalizacji jest niezwykle ciekawa. Polska reprezentacja w 1921 r. rozegrała swoje pierwsze w historii międzynarodowe spotkanie właśnie w Budapeszcie. Natomiast za jedną z najbardziej emocjonujących walk w dziejach polskiego boksu amatorskiego jest uznawane starcie Zbigniewa Pietrzykowskiego z Laszlo Pappem w 1921r. O wspólnych sportowych doświadczeniach przypomni planowana na jesień wystawa pod wstępnym tytułem „Polsko-węgierskie zmagania sportowe”. Ekspozycję, prezentującą węgierskich olimpijczyków oraz polsko-węgierską historię sportu, będzie można oglądać w warszawskim Muzeum Sportu i Turystyki od 2 września.

Sztuka współczesna

W ciągu najbliższych miesięcy czeka na nas szereg wydarzeń prezentujących węgierską sztukę nowoczesną. Przez całe wakacje można zobaczyć dwie wystawy z udziałem węgierskich twórców. Ekspozycja pt. „Ćwiczenia z kreatywności. Przestrzenie emancypacyjnej edukacji”, którą aktualnie można oglądać w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, przedstawia prace wybitnych artystów i architektów, którzy poprzez sztukę starali się zreformować edukację. Wystawa „Ćwiczenia w autonomii” przygotowana przez Tamása Kaszása we współpracy z Anikó Loránt (Ex Artists Collective) w łódzkim Muzeum Sztuki prezentuje z kolei autorską wizję społeczeństwa po zagładzie cywilizacji.

Rok Kultury Węgierskiej to także szansa na zapoznanie się z literaturą węgierską. Polscy czytelnicy mają możliwość wyboru spośród niespotykanej dotychczas liczby książek. Czeka na nich ponad 25 tytułów, czyli więcej niż 7000 stron twórczości. To idealna okazja na zapoznanie się z różnorodnymi pozycjami: od klasyków, przez współczesne dzieła, po fascynujące opracowania historyczne. Nowości wydawnicze zostały zaprezentowane w trakcie tegorocznych Warszawskich Targów Książki, których Węgry były Gościem Honorowym. Kolejną szansą na odkrycie węgierskiej literatury są Targi Książki w Krakowie, które odbędą się w drugiej połowie października. Na węgierskim stoisku będzie można nie tylko kupić książki, ale również poznać ich twórców.

Wiosną 2017 roku miłośnicy kina mogą wziąć udział w przeglądzie nowych filmów węgierskich w warszawskim Kinie Muranów. Natomiast latem 2017 roku wyruszymy w podróż „Węgrobusem”. Trasom prowadzącym przez Polskę Południową i Pomorze towarzyszyć będzie cykl imprez obejmujący m.in. koncerty, wystawy i pokazy filmów.

Przedstawione inicjatywny to tylko część działań zaplanowanych w ramach Roku Kultury Węgierskiej. Od maja, niemalże codziennie, gdzieś w Polsce trwa wydarzenie z węgierskim akcentem.

Więcej informacji o organizowanych projektach znajduje się na stronie kulturawegierska.pl>>

ip

fot. materiały prasowe